DU LỊCH TÂY NINH 4B, 2M VÀ…
Lâu nay, thiên hạ chỉ biết Tây Ninh có núi Bà Đen và tòa thánh Cao Đài, chủ yếu là du lịch tham quan kết hợp hành hương, chỉ đi và về trong ngày. Cả tỉnh có mỗi khách sạn 2 sao xuống cấp. Nhà khách tỉnh, vừa xây mới, chuẩn 3 sao. Có lẽ do nằm cạnh Sài Gòn (phía Tây của Gia Định Ninh) nên du lịch Tây Ninh quá lép vế. Một phần vì người Tây Ninh tự ti, một phần do khách du lịch cứ ‘’Cưỡi ngựa xem hoa’’. Nếu chủ động tìm hiểu, Tây Ninh có rất nhiều bất ngờ lý thú.
4B.
Chữ B thứ nhất là núi Bà Đen, chắc ai cũng biết. Ngọn núi cao nhất Nam bộ, bằng chiều dài cầu Sài Gòn 986m, duyên dáng như chiếc nón bài thơ của tạo hóa. Trời quang, có thể thấy núi từ tỉnh Svay Rieng (Campuchia) và Củ Chi, cách chừng 50 km. Trước 1975, trên đỉnh là doanh trại của lính Mỹ, lưng chừng là quân Giải Phóng và dưới chân là lính Việt Nam Công Hòa. Cách đây hơn 20 năm, lên viếng chùa Bà, vào hang Chiến sĩ, tôi đã toát mồ hôi khi lần đầu đọc những lời khuyên của Phật ‘’Nghĩ đến thân thể đừng cầu không bệnh khổ, vì không bệnh khổ thì dục vọng dễ sanh. Ở đời đừng cầu không hoạn nạn, vì không hoạn nạn thì kiêu sa nổi dậy….’’. Danh thắng văn hóa lịch sử này là nơi đầu tiên xây dựng cáp treo ở Việt Nam, khai trương vào ngày 8.3.1998. Trước đó, núi Bà Đen cũng tiên phong dẹp được vấn nạn ăn xin đeo bám và bán hàng rong chèo kéo.
Một góc rừng đặng dụng núi Bà Đen
Chữ B thứ hai là Bánh Canh, đặc biệt là bánh canh Trảng Bàng. Mọi nguyên liệu chế biến phải của Trảng Bàng và ăn tại chỗ mới có hương vị riêng. Từ gạo, bột, nước, củi, thịt heo, gia vị, nước chấm, rau…Bánh gạo không dùng hàn the. Thịt heo thả là ngon nhất. Nếu không thì phải là heo nuôi gia đình, chắc và ít mỡ. Nước chấm phải nguyên chất, có tiêu và ớt xắt. Đặc biệt là rau. Ngoài các loại thông dụng phải có 4 thứ đặc trưng là quế vị (vị the) – lá cóc non (vị chua) – lá nhái (vị đắng) – là sông (vị chát), còn gọi là lá xông – đọc trệch âm, mọc ven sông rạch hoặc lá lụa (các loại lá non). Tất cả hợp thành thực phẩm chức năng và kích thích tiêu hóa. Chợ Trảng Bàng còn có bánh canh 2 tô, 1 tô bánh và 1 tô đuôi heo, no cành hông và ngon bá cháy. Nhà hàng Vân Anh, Trảng Bàng là điểm ăn sáng rẻ nhất nước, chất lượng đảm bảo.
Chữ B thứ 3 là Bánh Tráng, cũng ở Trảng Bàng ; thương hiệu ẩm thực của tỉnh. Có cả Festival Bánh Tráng, vinh danh người làm bánh và các sản phẩm. Bánh tráng Tây Ninh là bánh tráng mỏng, cuốn với thịt luộc và các loại rau đặc trưng. Đặc biệt là bánh tráng phơi sương và bánh tráng trộn. Tương truyền, bánh tráng phơi sương là sản phẩm lỗi. Bánh thường phải phơi nắng. Lần nọ, con gái xứ khác về làm dâu Tây Ninh quên dọn bánh vào nhà mà để qua đêm. Thương vợ, chồng lấp liếm, lấy bánh phơi sương ra ăn và mời cả nhà dùng thử. Bất ngờ với món lạ, ai cũng khen ngon. Món này cuốn với heo hay bò luộc và rau Trảng Bàng thì ngon điếc mũi. Còn bánh tráng trộn là bánh tráng mỏng, cắt miếng vừa ăn, trộn với mỡ hành, đậu phộng rang, thêm chút rau răm và vài giọt tắc là thành món ăn dân dã, ngon miệng. Các biến tấu thêm chà bông (ruốc), khô bò…đều phải cẩn trọng vì chất lượng và vệ sinh thường không đảm bảo.
Chữ B thứ 4 hoàn toàn mới. Đó là Bảo tàng. Ngay cừa khẩu Mộc Bài, huyện Gò Dầu ; công ty Đầu tư & Phát triển Đô thị đang khẩn trương hoàn thiện nhóm bảo tàng hoành tránh nhất Việt Nam, cả về diện tích lẫn cổ vật. Dịp 2.9 sắp tới sẽ khai trương giai đoạn 1 Bảo tàng Văn Hóa Việt. Bào tàng có hình bánh dầy, bánh chưng và bánh ít cách điệu, khái quát lịch sử dân tộc với hàng trăm ngàn cổ vật. Sau bảo tàng Văn Hóa Việt sẽ lần lượt là các bảo tàng Đông Bắc Á, Asean, Trang sức, Lửa…Cùng với các dịch vụ ăn uống, mua sắm, vui chơi ; cụm bảo tàng ở Mộc Bài sẽ góp thêm cho du lịch Tây Ninh chữ B thứ 4 độc đáo.
Một góc Bảo tàng Quân Cụ ở Mộc Bài
2M.
Chữ M thứ nhất là Muối Tôm, xuất khẩu khẩu qua Asean và nhiều nước. Ai cũng thấy lạ. Tây Ninh không có biển nhưng lại có đặc sản nổi tiếng từ biển. Món ngon dân dã có từ những năm 1968. Tép đồng tươi, ba đi vó về ăn không hết, cô bé Lê Thị Mỹ Vân (chủ cơ sở muối tôm Mỹ Vân hiện nay) lúc đó, mới hơn 10 tuổi đầu nhưng đã biết giã tép với muối thêm chút ớt và tí đường, để dành làm thức ăn những ngày mưa bão. Thời bao cấp, sau 1975, món ăn dân dã này càng được tận dụng. Khi đất nước đổi mới, nhiều bạn bè Sài Gòn và các tỉnh đến chơi, được nếm thử món muối tép độc đáo, khoái khẩu. Ăn với cơm, trái cây, nêm canh…đều ngon và lạ. Thế là xin phép đăng ký kinh doanh, cũng ‘’trần ai khoai cũ’’. Bây giờ, muối tép thành muối tôm vì chất lượng hơn. Muối tôm ngon phải rang bằng tay, muối hột chứ không dùng muối bọt, tôm tép tươi tùy ý, thêm ớt bột, chút bột ngọt và gia vị. Nhiều nơi bắt chước sản xuất nhưng muối tôm Tây Ninh thứ thiệt ăn là ghiền.
Vườn Mãng cầu dưới chân núi Bà Đen.
Chữ M thứ hai là Mãng Cầu, có nơi gọi là Na hay mãng cầu ta, để phân biệt với mãng cầu Xiêm. Tây Ninh là thủ đô mãng cầu Việt Nam, diện tích hơn 6.000 ha, năng suất bình quân 12 tấn trên mỗi hecta năm. Trước đây, mãng cầu chỉ ra mỗi năm một mùa. Bây giờ, có mảng cầu trái vụ, cho trái quanh năm. Chuyện mãng cầu trái vụ cũng tình cờ. Nghe kể, mấy cây mãng cần gần nhà luôn bị trẻ con vặt hết là để đùa nghịch và chơi trò bán hàng. Vì gần cửa nên thường bị hắt nước. Mấy cây mãng cầu tội nghiệp trơ trụi, có nước tưới, bỗng đâm chồi, nẩy nụ, cho ra những quả ngọt trái mùa. Thế là hình thành kỹ thuật trồng cây trái vụ. Đơn giản như chăm sóc, căn mai nở đúng vào dịp tết vậy. Ngoài cây ươm từ hạt, còn có cây chiết cành. Có lẽ do đặc thù khí hậu hanh khô và phù sa chắt chiu, mãng cầu trồng dưới chân núi Bà Đen là ngon nhất.
Tây Ninh còn có các chữ M khác là Mía – Mủ (cao su) và Mì (sắn). Mía, cao su, mì đều là những cây lương thực và công nghiệp chủ lực của Tây Ninh, xét theo diện tích, năng suất và cả sản lượng.
VÀ NHIỀU THỨ KHÁC.
Ngoài mấy thứ vừa kể Tây Ninh còn có điều, đậu phộng, sông Sài Gòn và sông Vàm Cỏ Đông. Có ‘’Biển nước ngọt’’ ở hồ Dầu Tiếng. Có các di tích như căn cứ : TW Cục, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam, Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam ; các tháp cổ Bình Thạnh, Chóp Mạt ; Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát, rừng đặc dụng Bà Đen…Tây Ninh là tỉnh có nhiều cửa khẩu nhất. 2 cửa khẩu quốc tế nối với Phnom Penh và Siem Reap (Campuchia) là Mộc Bài và Xa Mát. 3 cửa khẩu còn lại là Chàng Riệc, Kà Tum và Phước Tân. Tỉnh từng có 2 sân bay quân sự là Thiện Ngôn (Tân Biên) và Trảng Lớn (Châu Thành), là thủ phủ của Đại đạo Tam kỳ Phổ độ Cao Đài, tôn giáo lớn nhất do người Việt khai sáng.
Mỏ đá ong lộ thiên như thành quách cũ..
Tôi cực ký ấn tượng với cung đường quanh chân núi Bà Đen. Cung đường dài 21 km, như một Việt Nam thu nhỏ. Có những cánh đồng lúa nước nhẩn nha trâu bò gặm cỏ, đan xen với đàn cò trắng miệt mài kiếm ăn. Những rẫy cây ăn trái đặc sản bạt ngàn, tưới tiêu tự động . Nào mãng cầu, dừa, chuối, mít, xoài cát Hòa Lộc…, trồng từ trên sườn núi đến dưới chân. Loại nào cũng có rất ngon, không lẫn vào đâu được. Món ốc núi Bà Đen, nghe đồn là Viagra, ngon đứt ốc hương.Món thằn lằn núi cũng bá cháy. 2 loại đặc sản này chỉ được săn bắt theo chỉ tiêu cho phép. Những vách núi cheo leo, cạnh mấy hồ nước đẹp như tranh. Tha hồ mà tổ chức những trò chơi mạo hiểm. Các mỏ đá ong lộ thiên, cứ như thành quách cổ…
Vào trang trại chăn nuôi trâu, bò theo công nghệ mới ; ngỡ ngàng với đủ loại bò giống từ Úc, Mỹ, Nhật, Thái Lan , Ấn Độ…Ghé xưởng khai thác đá như lạc vào mê cung. Đá granit được cắt xẻ thành từng tấm ván mỏng tang, bằng lưỡi cưa kim cương. Rồi chà bóng lưỡng như bào gỗ. Ngang mấy nhà vườn xinh xắn, cứ ngỡ đang ở miền Tây. Tây Ninh còn có những địa danh nổi tiếng từ xa xưa như xóm đạo Tha La và gần đây là cầu Xóa Nợ…
Xưởng đá cạnh chân núi Bà Đen
Sài Gòn chỉ cách Tây Ninh 99 km. Cảnh sát giao thông Tây Ninh được tiếng dễ thương, chỉ thổi phạt những du khách cố tình phạm luật. Nếu tự đi thì ngồi xe buýt lên bến xe An Sương, mua vé xe Đồng Phước, cứ 15 phút là có chuyến mới, giá chỉ 55.000 đồng. Xe chất lượng cao, từ hình thức đến thái độ phục vụ. Còn chần chừ gì nữa, sao chưa làm một chuyến khám phá du lịch Tây Ninh 4D, 2B và nhiều điều kỳ thú khác.
Nếu biết tận dụng và khai thác, du lịch Tây Ninh không hề kém cạnh tỉnh nào.
*Nguyễn Văn Mỹ (Chủ tịch Lửa Việt Tours).
